‘Το Καλαμάρι Έγραφε και το Χαρτί Μιλούσε... Η Γλώσσα των Αντικειμένων της Γραφής (μια Μουσειοπαιδαγωγική Προσέγγιση).

‘Το Καλαμάρι Έγραφε και το Χαρτί Μιλούσε... Η Γλώσσα των Αντικειμένων της Γραφής (μια Μουσειοπαιδαγωγική Προσέγγιση).

Βασιλική Βέμη

Χρήστος Τσολάκης

Κώδικας

2001

Ελληνικά

Conference Paper

Βασιλική Βέμη

Χρήστος Τσολάκης

Conference Paper

Για την αρχαιολογία και τις συγγενικές επιστήμες που μελετούν τα αντικείμενα και τα μνημεία του υλικού πολιτισμού, κάθε αντικείμενο, κάθε πράγμα, είναι ένα "κείμενο" που προκειμένου να το διαβάσουμε, χρειάζεται να εμπλακούμε σε μια ερμηνευτική διαδικασία θέτοντας τις κατάλληλες ερωτήσεις πρώτα-πρώτα προς το ίδιο το αντικείμενο. Ερωτήσεις που θα μας αποκαλύψουν σταδιακά κάθε είδους πληροφορία για την "βιογραφία" του αντικειμένου (Kopytoff, 1990), την "σταδιοδρομία" του, το νόημά το στην ανθρώπινη κοινωνία που το έφτιαξε αλλά και στην σημερινή, που το επανεντάσσει στη ζωή της με έναν ρόλο. Ερωτήσεις που θα μας βοηθήσουν να το συσχετίσουμε σιγά σιγά με κάποιο νοηματικό πλαίσιο αναφοράς, με κάποια άλλα πολιτισμικά συμφραζόμενα. Ξέρουμε επίσης, ότι κάθε μη γλωσσικό σύστημα χρειάζεται τη διερμηνεία της γλώσσας (Benveniste, 1981, 45-47), άρα και κάθε σύνολο αντικειμένων χρειάζεται την ανθρώπινη παρουσία και διερμηνεία, χρειάζεται κάποιον να του δανείσει τη φωνή του προκειμένου, από άφωνο που είναι, να ακουστεί. Με ανάλογο τρόπο, τα υλικά και τα σύνεργα που χρησιμοποιήθηκαν και χρησιμοποιούνται ανά τους αιώνες για την γραφή, ο πάπυρος, ο πηλός, ο κονδυλοφόρος, το χαρτί, μπορούν με την καθοδήγηση ενός δασκάλου και με την φωνή του, αλλά και τη φωνή των μαθητών, να αφηγηθούν τις δικές τους ιστορίες μέσα σε κάθε σχολική αίθουσα: Πως κατασκευάστηκε το πρώτο χαρτί από έναν κινέζο που παραδειγματίστηκε από τον τρόπο που έφτιαχναν οι σφήκες τη φωλιά τους, ποια σχέση έχει το Bic με τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο και την αεροπορία; Το αρχαιολογικό εκπαιδευτικό πρόγραμμα που θα παρουσιάσουμε στη συνέχεια και το οποίο βασίζεται στην παρακάτω ιδέα, ξεκίνησε με αφορμή την έναρξη του Προγράμματος Μελίνα και επιδιώκει την γνωριμία των παιδιών με τους μεγάλους σταθμούς της τεχνολογίας της γραφής με το χέρι, δηλαδή με το πάνω σε τι και με τι έγραφαν οι άνθρωποι στις διάφορες εποχές και σε διαφορετικούς πολιτισμούς. Πάνω σε τι είδους επιφάνειες και με τι είδους σύνεργα και όργανα γραφής. Ο βαθύτερος στόχος του προγράμματος είναι να μυήσει αβίαστα τους μαθητές στον θαυμαστό κόσμο της γραφής και της ανάγνωσης, τα αναμφισβήτητα θεμέλια του πολιτισμού μας και να δημιουργήσει μέσα τους θετικά συναισθήματα για τον κόσμο της γραφής και του βιβλίου. Διευκρινίζουμε ευθύς αμέσως, ότι η προσοχή μας εστιάζεται στα υλικά και τα σύνεργα της γραφής και όχι στην ιστορία των γραπτών κωδίκων, δηλ. των ιερογλυφικών, των ιδεογραμμάτων, της αλφαβητικής γραφής, θέμα εξίσου συναρπαστικό αλλά μη κατάλληλο για όλες τις ηλικίες των μαθητών. Η διεθνής καινοτομία του "Πάνω σε τι και με τι" είναι ακριβώς ότι σχεδιάστηκε καταρχήν για να οδηγήσει με πρωτότυπο τρόπο τα παιδιά της Α' Δημοτικού αλλά και τα νήπια στο περιβάλλον της γραφής και της ανάγνωσης. Βέβαια η μορφή του εκπαιδευτικού πακέτου, που απέκτησε σήμερα, όπως ολοκληρώθηκε, το καθιστά κατάλληλο για όλες τις τάξεις του δημοτικού σχολείου αλλά και του γυμνασίου.

ΣΤ΄ Πανελλήνιο Συνέδριο Γλώσσες και γλώσσες (Π.Τ.Δ.Ε., Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, 15-16 Μαίου 2000)

2001

Ελληνικά

173-184

Θεσσαλονίκη

Κώδικας

‘Το Καλαμάρι Έγραφε και το Χαρτί Μιλούσε...’ Η Γλώσσα των Αντικειμένων της Γραφής (μια Μουσειοπαιδαγωγική Προσέγγιση).

https://drive.google.com/file/d/1fMsUmVQWR-9ObLIGn21SKApY7BipH5HM/view